AİLE VE ÇİFT TERAPİSİ
Aile ve çift terapisi; evli veya evli olmayan çiftlerin yaşadığı problemleri ele alan ve sorunların çözümünü hedefleyen, gelişim ve değişimi sağlayan ve çiftlerin yakın ilişkisi üzerine çalışan bir terapi yöntemidir. Bu terapide amaç, çiftlerin birbirlerini en iyi şekilde anlamalarını sağlamaktır. İlişkilerde ortaya çıkan problemler daha çok çiftlerin birbirlerine davranışları, verdikleri tepkiler, birinin diğerini suçlaması, kendi eksikliklerini görmeye kapalı olması kaynaklıdır. Aile ve çift terapisinde terapist, bu unsurları çiftlere açık ve tarafsız şekilde sunmakla görevlidir.
Aile ve çift terapisinin amacı, çiftler arasında ve ailede yaşanan zorlu ve problemli süreçlerin birlikte oluşturulan hedefler doğrultusunda yine birlikte geliştirilen çözümlerle ilişkilerin düzenlenmesinin sağlanmasıdır. Çiftlerin birlikteliği yaşam görüşleri, karakterleri, dış çevreye bakış açıları gibi bir çok farklılığın bir araya getirilmesi şeklinde olmaktadır. Bu söz konusu farklılıklar, hem çiftlerin yaklaşımlarının hem de ilişkinin gidişatının belirleyicisidir. Sorunlu bir ilişkide bu farklılıkların ele alınış biçimine bakılarak değerlendirilmelidir.
Aile ve çift terapisinde evlilik öncesi çiftlerin birbirlerine uyumlarını sorgulanması, problemleri evliliğin çözebileceğine dair gelişen yanılgı, inanç ve kaygı ele alınmaktadır. Aileler daha çok çatışma sonucunda veya anlaşmazlıkların neden olduğu gerginlikler sonucu terapiye başvururlar. Aile bireyleri çatışma ve iletişimsizlik nedeniyle birbirlerine olan sorumluluklarını yerine getirememektedir.
Çift ve aile terapisi kişisel yaklaşımların dışında aileyi bir sistem olarak ele almaktadır ve doğrudan aile fertleri ile de çalışılmaktadır. Aile terapisti genellikle tüm aile bireylerinin soruna dahil olduğunu, problemin sürmesi durumunda veya çözümü yönelik durumlarda ailenin tüm üyelerinin rollerinin önemli olduğunu düşünmektedir. Bu terapi bazen ailede tek bir kişiyle bazen aile fertlerinin bir kısmı ile bazen de tüm aile ile bu sistem çerçevesinde uygulanabilmektedir. Bu terapi genel olarak aile bireylerinin birbirlerini ve ilişkilerini anlamalarına, bireylerin aralarındaki etkileşimi baz alarak problemi incelemeye ve birilerini suçlamak yerine aile sisteminde sorunu sürdüren durumları tespit edip değiştirmeye olanak vermektedir.
Aile ve çift terapisti, aile bireylerinin uzlaşmalarını, birbirlerine yardımcı olmalarını, her bireyin diğerinin farklı taraflarını kabullenmelerini, birlikte dengeli bir şekilde yaşamlarını sürdürmelerini sağlamaktadır. Terapist bazı durumlarda ailenin farkına varamadığı problemlere, aile bireylerinin birbirlerine olan davranışlarına dikkat çekebilir. Böylece tedavi uygulanan kişiler değil, kişilerin bağlı bulunduğu ilişki ağlarıdır.
Aile ve çiftlerle yapılan terapilerin etkisi uzun vadelidir. Terapide bulunan kişiler, hem kendileri hem de ailenin diğer bireyleri hakkında daha fazla bilgi elde etmektedirler. Problemlerle başa çıkma becerilerinin yanında, hem var olan soruna yönelik çözüm üretilmesi hem de daha sonra yaşanabilecek problemlerle nasıl baş edebilebileceğinin bilinmesi sağlanabilmektedir.
Aile ve çift terapisi ile ilgili yapılan çalışmalarda her tür psikolojik problemde aile terapisinin etkisi görülmektedir. Aile ve çift terapisi gerektiren sorunlara genellikle ailedeki ikili ilişkilerde yaşanan zorlukların, sorumluluk paylaşımı ile ilgili sorunların, tek bir üyenin yaşadığı sorunun ailenin diğer bireylerini de fobi, öfke kontrolü, depresyon, panik atak gibi rahatsızlıklara neden olacak şekilde etkilemesi şeklinde gösterilmektedir. Aynı şekilde ailede yaşanan iflas, kaza, kayıp gibi her tür travma aile ve çift terapisinin çalışma alanındadır. Aile ve çift terapisi farklı yöntemlerde uygulanmaktadır. Örneğin çocuk merkezli çift ve aile terapisinde öğretmenler, çocuklar, okul rehberliği, sosyal hizmet çalışanları ile de görüşmeler yapılmaktadır. Terapi bazı durumlarda değişebilmekte fakat genel olarak 8 – 24 seans ve seansı 50 dak.olacak şeklinde hastane ve muayenelerde uygulanmaktadır.
Kullanım alanlarından bazıları aşağıdaki gibidir: